Legalizacja i kalibracja tachografu cyfrowego - Poradnik

Z tego tekstu dowiesz się m.in.:

✔️ Czym jest tachograf i w jakich pojazdach jest wymagany 

✔️ Na czym polega legalizacja i kalibracja tachografu 

✔️ Jak często należy wykonywać kalibrację tachografu 

✔️ Gdzie można zlecić legalizację i kalibrację tachografu 

✔️ Ile kosztuje legalizacja tachografu 

✔️ Jakie kary grożą za brak ważnej legalizacji tachografu 

✔️ Jak uniknąć kar związanych z eksploatacją tachografów 

✔️ Wpływ kalibracji tachografów na bezpieczeństwo ruchu drogowego

TL;DR:

• Tachografy cyfrowe są obowiązkowe w pojazdach ciężarowych powyżej 3,5 t i autobusach

• Kalibracja tachografu musi być wykonywana co 2 lata przez uprawnione podmioty

• Brak legalizacji tachografu grozi karami od 200 zł do 2000 zł

• Kalibracja i legalizacja tachografu są niezbędne do spełnienia wymagań prawnych

Wprowadzenie do tachografów

Tachograf to urządzenie elektroniczne, które rejestruje i monitoruje prędkość, pokonaną trasę oraz aktywność kierowcy w transporcie drogowym. Jest on obowiązkowy w samochodach ciężarowych o masie całkowitej powyżej 3,5 tony, busach przystosowanych do przewozu powyżej 9 osób (wliczając kierowcę) oraz autobusach turystycznych i międzymiastowych. Tachograf cyfrowy montowany jest w kabinie pojazdu i rejestruje dane na karcie kierowcy oraz na wbudowanym nośniku pamięci. Dzięki temu możliwe jest dokładne monitorowanie czasu pracy kierowców, co przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach.

Co to jest tachograf?

Tachograf to specjalistyczne urządzenie elektroniczne, którego głównym zadaniem jest rejestracja i monitorowanie kluczowych parametrów związanych z eksploatacją pojazdów w transporcie drogowym. Tachografy zapisują między innymi takie dane, jak:

• Prędkość, z jaką porusza się pojazd

• Przebyta odległość (trasa)

• Czas pracy kierowcy (jazda, przerwy, odpoczynki)

• Potencjalne awarie i usterki

Nowoczesne tachografy cyfrowe wyposażone są dodatkowo w moduł GPS, umożliwiający śledzenie aktualnej lokalizacji pojazdu. Podczas kalibracji tachografu sprawdzany jest również kod rejestrującego państwa członkowskiego, który ma istotne znaczenie dla poprawności działania tachografu oraz dokumentacji pojazdu.

Obowiązek instalacji tachografów

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, instalacja tachografów cyfrowych jest obowiązkowa w następujących kategoriach pojazdów:

• Samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony

• Busy przystosowane do przewozu powyżej 9 osób (łącznie z kierowcą)

• Autobusy turystyczne i międzymiastowe

Tachografy podłączone są do układu elektrycznego pojazdu, sterownika silnika oraz instalacji diagnostycznej OBD2. Dzięki temu mogą rejestrować i zapisywać w pamięci niezbędne dane eksploatacyjne.

Legalizacja tachografu

Legalizacja tachografu to proces potwierdzenia, że kalibracja urządzenia przebiegła prawidłowo i jest ono gotowe do dalszego, legalnego użytkowania w pojeździe. Stanowi zatem nieodzowny etap następujący po kalibracji tachografu.

Legalizacja tachografu ma ograniczony okres ważności - wynosi on 2 lata. Po upływie tego czasu niezbędne jest ponowne przeprowadzenie kalibracji i legalizacji przez uprawniony podmiot.

Znaczenie legalizacji tachografu

Legalizacja tachografu pełni kluczową rolę w zapewnieniu zgodności eksploatacji pojazdów z obowiązującymi przepisami prawnymi. Pozwala na zweryfikowanie, czy urządzenie rejestrujące działa prawidłowo i nie zostało w żaden sposób zmanipulowane. Potwierdza również aktualność oraz poprawność zapisanych w pamięci tachografu parametrów pojazdu.

Brak ważnej legalizacji tachografu może być podstawą do nałożenia surowych kar finansowych - zarówno na kierowcę, jak i przedsiębiorcę transportowego czy osobę zarządzającą flotą pojazdów.

Kalibracja tachografu

Kalibracja tachografu to proces aktualizacji lub potwierdzenia niezmienności parametrów pojazdu przechowywanych w pamięci urządzenia rejestrującego. Parametry te obejmują między innymi:

• Numer VIN pojazdu

• Numer rejestracyjny (VRN)

• Kod kraju rejestracji

• Rozmiar opon

• Ustawienia ogranicznika prędkości

• Aktualna data i czas (UTC)

• Stan licznika przebiegu (przebieg w km)

Numer rejestracyjny pojazdu jest jednym z istotnych parametrów, które należy sprawdzić oraz ewentualnie zaktualizować w trakcie kalibracji tachografu.

Kiedy należy wykonać kalibrację tachografu?

Kalibrację tachografu cyfrowego należy wykonywać cyklicznie, co 2 lata. Oprócz tego obowiązkowa kalibracja wymagana jest także w następujących sytuacjach:

• Awaria lub uszkodzenie tachografu

• Zmiana numeru rejestracyjnego pojazdu

• Kalibracja tachografu obejmuje również ustawienie ogranicznika prędkości, które należy prawidłowo skonfigurować podczas przeglądu urządzenia.

• Wymiana ogumienia na osi napędowej

• Zerwanie plomb zabezpieczających tachograf

Ponadto, kalibracja musi zostać przeprowadzona w ciągu 14 dni od instalacji nowego tachografu w pojeździe.

Wymagania dotyczące kalibracji i legalizacji tachografów

Obowiązek instalacji tachografów, a także ich regularnej kalibracji i legalizacji wynika z przepisów prawa obowiązujących na terenie Unii Europejskiej. Najważniejsze akty prawne regulujące tę kwestię to:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z 4 lutego 2014 r.

• Rozporządzenie (WE) nr 561/2006

Wymagania te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa w transporcie drogowym poprzez ograniczenie czasu pracy kierowców zawodowych oraz zapewnienie przestrzegania ustanowionych przerw i odpoczynków.

W prawie polskim kwestie związane z tachografami reguluje między innymi Ustawa o czasie pracy kierowców oraz Kodeks pracy. Przepisy te obejmują również regulacje w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, które muszą być zgodne z regulacjami Unii Europejskiej.

Gdzie wykonać kalibrację tachografu?

Kalibracja tachografu cyfrowego może zostać przeprowadzona wyłącznie przez podmioty posiadające odpowiednie uprawnienia i certyfikaty. Zaliczają się do nich:

• Wyspecjalizowane warsztaty samochodowe

• Okręgowe Stacje Kontroli Pojazdów

Przykładem podmiotu oferującego usługi kalibracji i legalizacji tachografów cyfrowych jest sieć serwisów Tacho, działająca między innymi na terenie Małopolski.

Proces kalibracji i legalizacji

Kalibracja tachografu przebiega zgodnie z wytycznymi zawartymi w przepisach unijnych. Wykonujący ją specjaliści sprawdzają i w razie potrzeby aktualizują wszystkie parametry pojazdu przechowywane w pamięci urządzenia rejestrującego.

Następnie przeprowadzana jest dalsza weryfikacja poprawności działania tachografu oraz jego dopasowania do konkretnego pojazdu. Po pozytywnym zakończeniu tych czynności tachograf otrzymuje legalizację, potwierdzającą jego gotowość do dalszej eksploatacji.

Na dowód przeprowadzonej legalizacji, na pojeździe umieszczana jest specjalna tabliczka instalacyjna (pomiarowa). Zawiera ona najważniejsze informacje, w tym:

• Datę ważności legalizacji

• Parametry tachografu

• Nazwę firmy wykonującej badanie

Ile kosztuje kalibracja tachografu?

Koszt kalibracji i legalizacji tachografu cyfrowego waha się najczęściej w przedziale 200-300 złotych. Ostateczna cena może jednak różnić się w zależności od konkretnej lokalizacji warsztatu.

Biorąc pod uwagę możliwe konsekwencje finansowe związane z brakiem ważnej legalizacji tachografu, jest to stosunkowo niewielki wydatek. Pozwala uniknąć kar sięgających nawet 2000 złotych.

Kary za brak legalizacji tachografu

Nieprzestrzeganie obowiązku prawidłowej eksploatacji tachografów może skutkować nałożeniem kar finansowych na różne podmioty związane z transportem drogowym:

• Kierowca - mandat karny do 200 zł

• Przedsiębiorca transportowy - kara grzywny do 1000 zł

• Osoba zarządzająca transportem - kara grzywny do 2000 zł

Podstawą do nałożenia takich kar jest między innymi:

• Brak ważnej legalizacji tachografu

• Spowodowanie utraty ważności legalizacji (np. przez zerwanie plomb)

• Użytkowanie tachografu z przekroczoną datą kolejnej wymaganej legalizacji

Jak uniknąć kary za brak legalizacji tachografu?

Aby nie narazić się na kary finansowe związane z nieprawidłową eksploatacją tachografów, należy przestrzegać następujących zasad:

1. Wykonywać kalibrację co 2 lata we wskazanym terminie, w uprawnionej placówce.

2. Przeprowadzać kalibrację po każdej awarii lub wymianie kluczowych elementów (np. ogumienia, tachografu).

3. Nie ingerować w działanie tachografu ani nie zakłócać jego prawidłowego funkcjonowania.

4. Przechowywać dokumenty potwierdzające przeprowadzenie kalibracji i legalizacji.

Dzięki stosowaniu się do tych zaleceń można mieć pewność, że tachograf spełnia wszystkie wymagania prawne i jest użytkowany zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Prawne wymagania dotyczące tachografów w Polsce

W Polsce kwestie związane z tachografami regulowane są przez szereg aktów prawnych, w tym:

• Ustawę o czasie pracy kierowców - określającą obowiązki pracodawców i kierowców w zakresie przestrzegania norm czasu pracy.

• Kodeks pracy - ustanawiający między innymi maksymalne normy czasu pracy oraz wymogi dotyczące ewidencjonowania go.

• Ustawę o transporcie drogowym - nakładającą obowiązek instalacji tachografów w określonych kategoriach pojazdów.

Ponadto, polskie prawo implementuje zapisy wynikające z regulacji unijnych, takich jak wspomniane wcześniej rozporządzenia 165/2014 oraz 561/2006.

Pamięć tachografu i zapisywanie danych

Pamięć tachografu jest wyposażona w zaawansowane zabezpieczenia chroniące przed nieuprawnionym dostępem. Tachograf rejestruje takie dane, jak prędkość, czas jazdy, czas postoju, punkty położenia, zdarzenia i usterki. Wszystkie te informacje są przechowywane w pamięci tachografu i mogą być odczytane przez uprawnione osoby. W przypadku kontroli drogowej, przedstawiciele uprawnionych służb mogą zażądać udostępnienia danych zarejestrowanych w pamięci tachografu. Dzięki temu możliwe jest skuteczne monitorowanie przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy kierowców oraz wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości.

Wpływ kalibracji tachografu na bezpieczeństwo ruchu drogowego

Przeprowadzanie regularnych kalibracji tachografów ma bezpośredni wpływ na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa na drogach. Wynika to z następujących czynników:

👉 Tachografy rejestrują czas pracy kierowców, umożliwiając kontrolę przestrzegania ustanowionych przerw i odpoczynków. Zmęczenie i niedozwolone przekroczenie norm czasu prowadzenia pojazdu to jedne z głównych przyczyn wypadków drogowych.

👉 Dane z tachografów służą również do naliczania wynagrodzeń kierowców. Ich rzetelność zapobiega zatem sytuacjom, w których pracownicy mogliby być zmuszani do nieprzestrzegania limitów czasu pracy.

👉 Kalibracja i legalizacja tachografów pozwala na wykrycie prób ingerencji w ich działanie czy nielegalnego zakłócania rejestrowanych danych (np. poprzez montaż wyłączników tachografów).

👉 Aktualne dane przechowywane w pamięci tachografu, takie jak rozmiar ogumienia, umożliwiają prawidłowe określenie prędkości jazdy i przestrzeganie limitów.

Dzięki tym czynnikom, regularne kalibracje tachografów przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka wypadków spowodowanych przez zmęczonych, nieprzestrzegających prawa kierowców.

Podsumowanie

Legalizacja i kalibracja tachografów cyfrowych to obowiązek nałożony przez prawo unijne i krajowe na przewoźników drogowych. Ich celem jest zwiększenie bezpieczeństwa w transporcie poprzez egzekwowanie przestrzegania ustanowionych norm czasu pracy kierowców.

Przeprowadzanie tych czynności w wymaganych terminach pozwala uniknąć wysokich kar finansowych, które mogą sięgać nawet 2000 złotych. Warto więc zadbać o terminową kalibrację tachografów we własnym interesie.

Profesjonalne usługi w zakresie legalizacji i kalibracji tachografów oferują specjalistyczne warsztaty samochodowe oraz Stacje Kontroli Pojazdów. Średni koszt takiej usługi wynosi 200-300 złotych.

FAQ

P: Jak często należy przeprowadzać kalibrację tachografu?

O: Kalibrację tachografu cyfrowego należy wykonywać cyklicznie, co 2 lata. Dodatkowo jest ona wymagana po każdej awarii tachografu, zmianie numeru rejestracyjnego pojazdu, wymianie ogumienia na osi napędowej lub zerwaniu plomb zabezpieczających.

P: Gdzie można zlecić kalibrację tachografu?

O: Kalibrację tachografu mogą przeprowadzać wyłącznie podmioty posiadające stosowne uprawnienia. Zaliczają się do nich wyspecjalizowane warsztaty samochodowe oraz Okręgowe Stacje Kontroli Pojazdów.

P: Jakie dokumenty potwierdzają przeprowadzenie kalibracji tachografu?

O: Dowodem wykonania kalibracji i legalizacji tachografu jest umieszczana na pojeździe specjalna tabliczka instalacyjna (pomiarowa). Zawiera ona między innymi datę ważności legalizacji, parametry tachografu oraz nazwę firmy wykonującej badanie.

P: Jakie kary grożą za brak legalizacji tachografu?

O: Brak ważnej legalizacji tachografu może skutkować nałożeniem kar finansowych sięgających:

• 200 zł dla kierowcy

• 1000 zł dla przedsiębiorcy transportowego

• 2000 zł dla osoby zarządzającej transportem

P: Czy tachografy analogowe również wymagają legalizacji?

O: Tak, obowiązek legalizacji dotyczy zarówno tachografów cyfrowych, jak i starszych, analogowych modeli. Różnica polega na tym, że te ostatnie są stopniowo wycofywane z użytku na rzecz powszechniejszych tachografów cyfrowych.

P: Jak długo obowiązuje legalizacja tachografu?

O: Legalizacja tachografu cyfrowego ma ważność przez okres 2 lat od daty jej przeprowadzenia. Po upływie tego czasu niezbędne jest zlecenie ponownej kalibracji i legalizacji w uprawnionym serwisie.

P: Czy tachografy podlegają jakimś innym obowiązkowym przeglądom?

O: Oprócz okresowej kalibracji co 2 lata, tachografy cyfrowe nie wymagają żadnych innych obowiązkowych przeglądów. Należy jednak pamiętać o niezwłocznym zgłaszaniu się do serwisu w przypadku awarii lub nieprawidłowego działania urządzenia.